देवकोटाजीसँग सुतेको रात

- फणीन्द्रराज खेताला
"घनघोर दुःख संसार जान भाइ नगरे घमण्ड कहिल्यै मर्नु छ हामीलाई ।" -तीर्थ माधव देवकोटा वि.सं. १९६६ साल कात्तिक महिना महाकवि लक्ष्मीप्रसाद देवकोटाको जन्म महिना हो । सरस्वतीका वरद पुत्रका रूपमा कार्तिक कृष्ण औँसी अर्थात् दीपमालिका पर्व लक्ष्मीपूजाको दिन । काठमाडौँ डिल्लीबजार धोबीधाराका पण्डित तीलमाधव देवकोटाको घरमा एक बालकले जन्म लिए । ती बालकलाई जन्म दिने महिला थिइन् अमरराज्य लक्ष्मीदेवी । लक्ष्मी पूजाको पावन पर्वमा जन्मिएका आफ्ना बालक छोराको नाम पिताले लक्ष्मीप्रसाद राखे तर लक्ष्मी पूजाको दिन जन्मिएका भए पनि बालक त सम्बन्धका वरद पुत्र भएर पो जन्मिएका रहेछन् तर पनि ज्योतिषहरूको धूलौटे विचारमा बालक 'तीर्थ माधव' बने ।

 यसरी लक्ष्मी पूजाको दिन जन्मिएका तीलमाधव देवकोटाका साइँला छोरा त्रिवेणीका सङ्गम बने । यो देवकोटा परिवार शिष्ट परिवार थियो । त्यसैले बालक लक्ष्मीप्रसाद हुने बिरुवाको चिल्लोपात भने जस्तै दस वर्षका लक्ष्मीप्रसादले केही आदर्श, केही आध्यात्मिक मान दर्शाएर जुन एक श्लोक लेखेका थिए । त्यो देखेर पिता निकै प्रभावित भएका थिए होलान् ।

आयरल्याण्डबासी नेपालीहरु नेपालमा लगानी गर्न तत्पर

- एनआरएनए / आयरलेण्ड
 आयरल्याण्डमा रहेका नेपालीहरुले नेपालमा लगानीको उचित वातावरण बने आफुहरु लगानी गर्न चाहेको बताएका छन् । नव वर्ष २०६९ को अवसरमा गैर आवासिय नेपाली संघ आयरल्याण्डले डब्लिन स्थीत र्याडीसन ब्लु रोयल होटलमा बृहत सांस्कृतिक तथा शुभकामना आदान प्रदान कार्यक्रममा उक्त कुरा बताएका हुन् ।

गैर आवासिय नेपाली संघ (एनआरएन) का प्रमुख संरक्षक देवमान हिराचनले संसारभर छरिएर रहेका नेपालीको कमाईको सदुपयोग गर्न सकेमा नेपाल र नेपालीको विकासमा उल्लेखीय टेवा पुग्ने बताउनु भयो । सुरक्षित लगानी तथा उपयुक्त कार्यक्रमको पहिचान गर्दै म र मेरो होइन हामी र हाम्रो भन्ने भावना लिएर काम गर्न सकेमा जस्तोसुकै कठिन काम पनि सहज रुपमा सम्पन्न गर्न सकिने बताउनु भयो । त्यसका लागि एनआरएन ले अझै सशक्त भूमिका खेल्नुपर्ने खांचो औल्याउनु भयो । कार्यक्रमका सभाध्यक्ष तथा एनआरएन आयरल्याण्ड का अध्यक्ष गणेश प्रसाई ले एनआरएन आयरल्याण्ड विगतमा भएका कमी कमजोरीलाई सच्याउदै आयरल्याण्डमा रहेका सम्पूर्ण नेपालीको भावना समेट्दै अघि बढ्ने विश्वास दिलाउनु भयो । एनआरएन आयरल्याण्डका आईसीसी मेम्बर मन कुमार धमलाले धन्यबाद ज्ञापन गर्नु भएको थियो ।

नेपालमा साउदी दूतावासको काम मे महिनाबाटै शुरू हुने

- धरम के.सी., दमाम 
नेपालमा साउदी अरबको दूतावास खोल्ने साउदी सरकारको औपचारिक निर्णय भए लगत्तै गतः ७ अप्रिलमा साउदी सरकारको एक टोली नेपाल गई दूतावास खोल्नका लागि नेपाल सरकारका सम्बन्धित अधिकारीहरूसंग थप छलफल गरी दूतावास खोल्ने तत्कालिन र दीर्घकालिन ब्यवस्थापन मिलाएर गतः १४ अप्रिलमा साउदी फर्केको छ ।

साउदी अरबका लागि नेपाली राजदूत उदयराज पाण्डेयज्युले दिनुभएको जानकारी मुताबिक अब मई २०१२ मै साउदी दूतावासका काम काठमाडौबाटै हुनेभएका छन । यसका लागि साउदी सरकारले हाल हंगकंगमा कार्यरत एक कुटनैतिक अधिकारीलाई नेपालका लागि Charge D’ Af-faires मा नियुक्त गर्नेभएको छ । शुरूमा होटल सोल्टी क्राउन प्लाजाबाट साउदी दूतावासले काम गर्नेछ भने दूतावासका लागि केही महिनामै छुट्टै घर भाडामा लिइनेछ ।

दमाममा ४ महिला सहित १७ नेपाली अलपत्र, एनआरएनए साउदी अरबद्वारा उद्धार

- एनआरएनए / साउदी अरब 
अलपत्र नेपालीहरुलाई उद्दार गर्न पुग्नुभएका धरम के.सी (दायाँ) र पुरुषोत्तम श्रेष्ठ (बायाँ)
आज १८ अप्रिलमा दिउंसो १२ बजे रियाद बिमानस्थलमा अवतरण गरेका ४ महिला सहित १७ जना नेपाली कामदारहरू बेलुका ७.३० मा दमाम साब्ट्को बसपार्कमा आइ अलपत्र परे । रियाद बिमानस्थलमा रोजगारदाता कम्पनी (ImanCo.) नै लिन पुगेको, रियाद कार्यालयमा पुग्ने बित्तिकै सबैको मेडिकल जांच पनि गराइएको, सबैबाट पासपोर्ट लिइएको तर कुनै सम्झौता या अन्य कागजात नदिएर रियाद देखि दमाम सम्मको ४५० कि.मी.को यात्रा यी कामदारहरूलाई साउदी अरबको सार्बजनिक यातायात (SABTCO) माध्यमबाट गराइयो जसमा कम्पनीका कुनै पनि स्टाफ रहेनन् ।  

विश्व नेपाली साहित्य महासंघले मनायो नयाँ वर्ष पिएनएन टि.भी. को उद्घाटन

 - विनेसाम / साउदी अरब
विश्व नेपाली साहित्य महासंघ शाखा साउदी अरेवियाको आयोजनामा नव वर्ष २०६९ सालको पावनअवसरमा शुभकामना आदान-प्रदान तथा रचना वाचन कार्यक्रम सम्पन्न भएको छ । साउदीअरेवियाको रहिमामा भएको उक्त कार्यक्रममा विश्व नेपाली साहित्य महासंघका विश्व केन्द्रिय समितिका अध्यक्ष साहित्यकार डा. मधु माधुर्यले अनलाइन मार्फत शुभकामना प्रदान गर्नुभएको थियो भने अनलाइन मार्फत प्राप्त कविता तथा रचनाहरु समेत वाचन गरिएको थियो ।

अनलाइन मार्फत इजराइलबाट भगवती बस्नेतले आफ्नो शुभकामनाका साथै गजल वाचन गर्नुभएको थियो भने दुर्गा खनालले शुभकामनाका शब्दहरु व्यक्त गर्नुभएको थियो । कवि सागर श्रेष्ठले आफ्ना कविताका हरफहरु वाचन गर्नुभएको उक्त कार्यक्रममा संस्थाका महासचिव जीवन थापा सहसचिव गणेश पाण्डे लगायतले शुभकामना तथा आ-आफ्नो मन्तव्य राख्नु भएको थियो ।

बुद्धको मावली खोज्न भवानीपुरमा उत्खनन्

भरत केसी / बुटवल
सिद्धार्थ गौतमबुद्धको जन्मस्थल लुम्बिनी बैद्धमार्गीहरुका लागि जति महत्वपूर्ण मानिन्छ त्यतिकै महत्वपूर्ण बुद्धलाई जन्म दिने आमा मायादेवी, उनलाई पालनपोषण गर्ने सानिमा गौतमी प्रजापति र उनकी धर्मपत्नी यशोधराको जन्मथलो मानिन्छ । तर, यस्तो महत्वपूर्ण क्षेत्र उनीहरुको जन्मथलो अहिलेसम्म पनि यकिन हुन सकेको छैन । मायादेवीको माइती अर्थात् बुद्ध मावली भनेर रुपन्देहीको देवदह क्षेत्रलाई दाबी गर्दै आए पनि यसको पुरातात्विक तथा प्राचीन प्रमाण अहिलेसम्म पनि फेला नपरेकाले यो नै बुद्ध मावली क्षेत्र हो भनेर पुष्टि भइसकेको छैन।

बुद्ध जन्मस्थल लुम्बिनी र शाक्य वंशको राजधानी कपिलवस्तुको तिलौराकोट दरबार क्षेत्र १०० वर्षअघि सन् १८९६ मा वास्तविकता पत्ता लगाइएको भए पनि बुद्ध मावली क्षेत्र पत्ता लगाउन अहिलेसम्म पनि उत्खनन् हुन नसक्दा वास्तविकता पत्ता लाग्न नसकेको हो।

बुद्ध धर्मग्रन्थ त्रिपिटकका अनुसार रोहिणी नदीदेखि पूर्व नारायणी नदीदेखि पश्चिमको भू-भाग तत्कालीन कोलियराज्य भएको इतिहासविद्हरुको भनाइ रहेको छ। यही अनुमानका आधारमा रुपन्देहीको भवानीपुर, कन्यामाई, खयरडाँडा, कुमारवर्ती, घोडाहा, बैरिमाई र बङ्गलाबङ्गली क्षेत्र कोलिय राज्यको दरबार क्षेत्र हुन सक्ने अनुमान गरी रुपन्देहीको देवदह क्षेत्रलाई बुद्ध मावली भएको अनुमान गरिँदै आएको छ। तर, उक्त कुरा उत्खनन पछि मात्रै पक्का हुन सक्ने पुरातत्वविद् प्रकाश दर्नाल बताउँछन्।

विनीता लामाको धम्की मलाई किन?

सूरज गिरी
म सुरज गिरी "हुमा" मिति २०६८ चैत्र २८ गतेको विनीत लामाको धम्कीले म स्तभ्ध भएँ। लेख्नु मेरो सौख हो म लेख्छु गल्तीको बारेमा पनि लेख्छु र सच्चाइमा छुपेको कुकृत्य पनि लेख्छु विरोधीको बारेमा पनि लेख्छु र आफन्तको बारेमा पनि लेख्छु। लेख्नु मेरो रहर हो र म लेखलाई आफ्नो जीवनको एउटा बलियो पगेडा हो भनि ठान्दछु।

कहिले कुनै पत्रिकाको कुरालाई लिएर लेखें किनकी उसले कसैको रिस र रोस प्रकट गर्दा नेपालमा प्राक्टीकलको लागी हुनुर्ने कुरा माथि नै बन्देज लगाउनु पर्ने कुरालाई छर्लङग पारेको थियो। कहिले कहिले व्यक्तिको कुरालाई सम्झाउँदै लेखे। सार्थकता यो भन्ने मेरो दिमागले सोच्यो भने म लेख्छु तर मेरो लेखमा सत्यता हुन्छ भन्ने मलाई लाग्छ। विभिन्न मिडियामा काम गर्ने कर्मचारीदेखी लिएर साहित्यकार तथा साहित्यप्रेमीहरुलेखेका अरु थुप्रै लेख र रचना अनी कथा कविता म पनि पढ्छु। कतिपय लेखकहरुले चित्त बुझ्ने लेख लेख्छन् जसबाट साँच्चै नै उक्त शिर्षक भित्र लुकेको कुनै सच्चाइले मनलाई झिंझोट्छ। अहिलेको मेरो लेख भनेको नेटवर्कसंग सम्बन्धीत भएर गयो। २०६८ चैत्र १५ गतेदेखी जब नेपालमा नेटवर्क व्यावसायलाई प्रतिवन्ध लगाइने आदेश जारी भयो तब देखी मैले नेटवर्कको बारेमा लेख्दै आइरहे।

नेपाली दूतावासद्वारा प्रेस विज्ञप्ति जारी

- विष्णु प्रसाद चापागाई
साउदी अरबमा रहेको नेपाली दूतावासले आज एक प्रेस विज्ञप्ति जारी गरेको छ । अस्ति चैत २४ अर्थात अप्रिल ६/२०१२ मा नेपाली दूतावासकै आयोजनामा साउदी अरबको पूर्वी शहर दमाममा "नेपाली कामदारहरुका समस्या र समाधानका उपाय"  विषयक बृहत अन्तर्क्रिया कार्यक्रम समापन भएको थियो । यसै कार्यक्रममा सहभागी प्रतिनिधि र पीडित कामदार मार्फत निस्किएका श्रमिक समस्या र छलफलद्वारा भएको समस्या समाधानका उपाय र निस्कर्षलाई नेपाली दूतावासले सकारात्मक लिएको भन्दै यो विज्ञप्ति जारी गरेको हो ।

के के लेखिएको छ त प्रेस विज्ञप्तिमा ? हेर्नुहोस् -

कामदारका लागि नेपाली दूतावास

- विष्णु प्रसाद चापागाई, दमाम
चैत्र २४/ साउदी अरब स्थित नेपाली दूतावासको आयोजनामा साउदीको पूर्वी क्षेत्र दमाममा "साउदीमा नेपाली कामदारहरुको समस्या र समाधानका उपाय" विषयमा बृहत तथा ऐतिहासिक अन्तरक्रिया सम्पन्न भएको छ । साउदी अरबमा रहेका नेपाली श्रमिकहरुले भोग्दै आएका प्रमुख समस्याहरुलाई प्रतिनिधिबाट र पीडितकै आवाजबाट सुन्न र समाधानका लागि दूतावासले के-के गरिरहेको छ ? कति गर्न बाँकी छ ? बाँकी योजनालाई कसरी उत्कृष्ट ढंगले लैजान सकिन्छ ? वा पीडितलाई कसरी छिटो न्याय दिलाउन सकिन्छ ? भन्ने उद्देश्य अनुसार दूतावासले यो ऐतिहासिक कार्यक्रमको आयोजना गरेको हो ।

महामहीम राजदूत उदयराज पाण्डे, नियोग उपप्रमुख हरिश्चन्द्र घिमिरे, श्रम सहचारी चण्डेश्वर आचार्यको प्रत्यक्ष उपस्थितिमा पीडित व्यक्तिहरु, पत्रकार, रोजगारदाता कम्पनीका नेपाली प्रतिनिधिहरु तथा विभिन्न संघ-संस्थाका प्रतिनिधिहरुले उल्लेख्य सहभागिता जनाउँदै आआफ्नो क्षेत्रमा देखिएका समस्या तथा समाधानका उपायहरुलाई छर्लङ्ग पार्नुभएको थियो ।

साउदी अरबले नेपाललाई रू.१० अरब दिने

नेपाली दूतावास, रियाद
साउदी अरबले नेपालमा जलबिद्युत, सिंचाई, प्राविधिक तालिम लगायतका परियोजनाहरूका लागि १२५ मिलियन अमेरीकी डलर (रू. १० अरब बराबर) दिने भएको छ । साउदी बिकास कोषबाट सहुलियत ऋणका रूपमा नेपाललाई दिन लागिएको यो रकम उक्त कोषबाट सिधै लगानी हुनसक्नेछ र / या नेपाल सरकार तथा अन्य दात्री संस्थाहरूसंगको साझेदारीमा पनि उक्त रकमको परिचालन गर्न सकिनेछ । अब दुबै पक्षले परियोजनाहरूको बिस्तृत खाका तयार पारी छिटै नै कार्यान्वयनमा जानेछन् ।

नेपालका माननीय अर्थ राज्य मन्त्री हरिराज खेवा लिम्बु, अर्थ सचिव कृष्णहरी बास्कोटा, अर्थ मन्त्रालयकै उपसचिव कैलाश राज पोखरेल साथै साउदी अरबका लागि नेपाली राजदूत उदयराज पाण्डेय तथा दूतावासका अधिकृतज्युहरू सम्मिलित नेपाली प्रतिनिधि मण्डलको साउदी बिकास कोषका उपाध्यक्ष तथा प्रबन्ध निर्देशक माननीय युशुफ इब्राहिम अल बसामसंगको भेटवार्ता पश्चात यस्तो सहमती बनेको हो ।

सहवास

- हिरण्यकुमारी पाठक
प्रतिदिनको ताडना र लाञ्छनाले असहय भइसकेको थियो मुनाको मन । विवाह गरेको ६ वर्षमा पनि एउटा सन्तान दिन नसक्ने ! यस्ता वचन सुन्दासुन्दा उनको कान टट्याइसक्यो, हृदयमा सुल घोपेझैँ चस्स-चस्स बिझाउन थालिसक्यो । सन्तानको आवश्यकता र चाहना प्रत्येक स्त्रीलाई अवश्य हुन्छ । सन्तानबिना, मातृत्वको सुखबिना अरू संसारिक सुख सबै-सबै फिका हुन् ।

मुनाको हृदय पनि यस कुराले चिमोटिरहेकै थियो, तर के गर्ने ! लामो सास फेरेर मन बुझाउनु सिवाय अरू केही समाधान थिएन । विवाहको दुई वर्षपछि नै सन्तान नहुँदा, जँचाउन दुवै पति-पत्नी डाक्टरकहाँ गएको सम्झना बारम्बार आइरहन्छ उनलाई । त्यस दिन डाक्टरले मुनामा हैन, प्रजनन शक्ति श्रीमान् नरेशमा छैन भन्ने रिपोर्ट देखाउँदा पतिको अनुहारमा आएको उतार-चढाव आज पनि उनका सामु ताजा छ । घरमा सबैका सामु मुनाले पनि केही भनिनन् । उनको श्रीमान्को यही निर्देशन थियो रिपोर्टबारे । त्यस रात नरेशले आफ्नो कमजोरी अरू कसैलाई नभन्नू भनेर मुनासँग वाचा पनि लिए । मुनाको स्त्री हृदयले के गरोस् ?

तर त्यसपछिका उनका दिनहरू छटपटाहटमा बित्न थाले । विस्तारै-विस्तारै समय बित्दै गयो । दुई वर्ष, चार वर्षपछि पाँचै वर्षमा त नरेशकी आमाले अर्कै निर्णय सुनाइन् । उनले अवश्य पनि मुनाबाट नै सन्तान नभएको हो भन्ने अठोट गरिन् । घरको एक्लो छोरा नरेश ! उसका कुनै सन्तान नभएपछि घरमा चिन्ता हुनु त स्वाभाविक नै थियो ।