अपराधीहरू ... !

- धीरकुमार श्रेष्ठ

अचेल दिन नबिराई सुदूरपश्चिमेलीहरू राष्ट्रिय समाचारमा छाएका छन्, 'आज यतिजनाले, भोलि उतिजनाले मुक्ति पाए ।'

यस्तै–यस्तै हेर्दा–हेर्दा आँखामात्र होइन सुन्दा–सुन्दा कान पनि पाकिसक्यो । मुक्तिकामी जनताको देशमा जुक्ति नै नलगाई यत्रो उपलब्धि प्राप्त गर्दा यी अलपत्र पर्न नसकेका समाचारपत्रले कोकोहोलो मच्चाउँछन् । हाइसञ्चोले खबरको सिरानी लगाई बेखबर निदाए यिनको घरखेत पहिरोले लान्छ ? राज्यले आधारभूत स्वास्थ्यसेवालाई निःशुल्क घोषणा गरेकै छ । यति ठूलो जिम्मेवारी बिनाविलम्ब समयमै निर्धक्क पूरा गरिसकेपछि सुदूरपश्चिमेलीहरूले झाडापखालाजस्तो सामान्यभन्दा पनि अतिसामान्य बिरामी थेग्न नसक्नु हुन्छ त ? यसमा राज्यको के दोष ? कि हजुर पनि उतै ? तपाईं जतासुकै पर्नुस्, म त सगर्व राज्यको लोलीमा बोली मिलाउँदै यतै । अब हेर्नुस्, धर्म छाड्नु भएन । पितापुर्खादेखि मानिआ'को चलनलाई मैले मात्तै उल्लङ्घन गरेर फलिफाप हुने होइन । पाप बोल्नु हुन्न । देखेको भन्नै पर्छ । झुटो बोल्नु हुन्न । तपाईं पनि छातीमा हात राखी नढाँटी भन्नुस् । त्यसैले म त सत्ते–सत्ते धरोधर्म आँटेरै भन्छु, 'म सुदूर पश्चिमेलीहरूतिर होइन ।'

'किन ?' मलाई सोध्नुभएको ? तपाईंजस्तो विद्वान्ले पनि यत्ति जाबो कुरो नबुझ्नुभएको ? धत ! मलाई नै लाज लाग्यो । तपाईंको त्यत्रो महान् विद्वताको कदर तपाईं आफैँले नगरेको देख्दा कोनि कसलाई भन्दा कसलाई लाज भनेजस्तो भयो । यस्तरी चाहिँदोभन्दा बढी उदारता नदेखाउनुस् न ।

युगौँयुगदेखि खाइआएको जरुवा पानी सधैँजसरी खाँदा यसपालि चाहिँ झाडापखाला लाग्छ । त्यसैले, कि उमालेर कि पियुष हालेर कि सोडिस विधिबाट निर्मलीकृत गरेर मात्र पिउनुस् भनेर यत्रो टेलिभिजन र रेडियोहरूले रातदिन घाँटी सुक्ने गरी फुक्दा पनि उनरूले नसुन्नु हुन्छ त ? यत्ति जाबो कुरो पनि थाहा नपाउनु हुन्छ त ? सरकारले त उहिल्यै घरघरमा टेलिफोन गाउँगाउँमा इन्टरनेट भनेको होइन ? अब इन्टरनेटको जमानामा जाबो टेलिभिजन पनि नहेर्ने अनि रेडियो पनि नसुन्दा कतै कुरो मिल्थ्यो त ? हो, यहीनिर फेर पर्‍यो । त्यसैले बेर भयो । आगो लागेपछि कुँवा खन्ने जमिनमाथि उभिएर धरातलीय यथार्थ बिर्सिनुहुन्छ ?

अब सुदूरपश्चिमेलीसँग टेलिभिजन रेडियो छैन भने त्यसमा राज्यको के अपराध ? विवेक बन्धकी नराखी भन्नुस् । अनि टेलिभिजन र रेडियो नभएकै अपराधमा केन्द्रले बनाएको अल्पकालीन र दीर्घकालीन कार्ययोजनाका बारेमा उनरूले थाहा नपाउनु राज्यको दोष ? खटाएको ठाउँमा जान नमान्ने डाक्टरहरूले नै सरकार जिम्मेवार भएर रोगप्रभावित क्षेत्रमा चिकित्सक नपठाएको भनी पत्रकार सम्मेलनमा दिएको जानकारी उनरूले नपाउनु राज्यकै गल्ती ?

उनरू भनेको उही क्या सुदूरपश्चिमेलीहरू । फेरि हँसियाजस्तो सोझो कुरोलाई सात ठाउँमा बङ्ग्याएर बुझ्नुहोला नि । यस्ता विद्वतामा त (तपाईं होइन) हामी खप्पिस छौँ नि । होइन त ?

आफ्नै वरिपरिको फोहोर तह लाउन नसक्ने राज्यले बेलैमा अविभाज्य भएर भनेकै हो क्यारे, 'दुईचारओटा एमजिट र दुईचार गिलास जीवनजल खाँदा झाडापखालाजस्तो मामुली बिरामीले महामारीको रूप लिन सक्तैन ।' सदरबाट भनेको यति जाबो कुरोलाई कदर नगरी उनरूले बदर गर्न हुन्छ ? यो युरोप–अमेरिका हो र ! विश्वभरिमा दुईसयजना पनि मार्न नसक्ने कोनि के–के जाति फ्लुले संसार हल्लाएजस्तो देश हल्लाउन ? हल्लाउँदा जरा नभएको कुर्सी पो हल्लिन्छ । कुर्सीमा बसेका हल्लिन्छन् ? यति सजिलो कुरो पनि नबुझ्ने अपराध गर्नु हुन्छ उनरूले ? फेरि कुनचाहिँ अलपत्रकारले जान्ने भएर भनेको ? 'फोहोरमैला र जरुवा पानी त उनरूका आदिकालदेखिका अभिन्न सँगाती हुन् । त्यसका कारण झाडापखालाले महामारीको रूप लिएको होइन । बरु अनुदानमा वितरण नगरिएको नकुहिएको ढुसी नपरेको स्वस्थकर चामलका कारण रोग फैलिएको हो ।' यस्ता वाहियात कुरो पनि कतै फोटोसहित छाप्न हुन्छ ? अपराधीहरू ... !